Cukinia. Niedocenione warzywo o wielu nazwach
Daje się bezproblemowo uprawiać, kosztuje relatywnie niewiele, a do tego można ją przygotować na wiele różnych sposobów. Cukinia, bo o niej mowa, to przez lata niedoceniane warzywo. Ostatnio jednak przeżywa swój renesans. I słusznie, bo zdecydowanie zasługuje na to, by poznać ją bliżej i zaprosić do swojej kuchni.
Jeszcze do niedawna żyłam w przeświadczeniu, że cukinia i kabaczek to synonimy. Używałam te nazwy zamiennie. Okazało się jednak, że byłam w błędzie. Bo owszem – oba określenia odnoszą się do tej samej rośliny, jednak cukinia to roślina młoda, niewielkich rozmiarów, słodka w smaku, kabaczek zaś jest większy i ma duże pestki. Kabaczek i cukinia mogą być żółte lub zielone. W obu przypadkach jednak jest to warzywo bogate w wartości odżywcze i uniwersalne.
Cukinia należy do warzyw z rodziny dyniowatych. W kuchni wykorzystywali ją mieszkańcy Meksyku i Ameryki Południowej. Do Polski dostała się z Włoch, stąd zresztą jej nazwa – po włosku „zucchina” to mała dynia.
Wartości odżywcze cukinii
Cukinia to warzywo lekkostrawne. Ma niewiele kalorii, o ile oczywiście zostanie odpowiednio przyrządzone (ale o tym za moment!). Stanowi źródło witaminy C, witaminy K, witamin z grupy B oraz potasu, żelaza, magnezu i potasu.
Wartości odżywcze cukinii (w 100 g):
Wartość energetyczna – 21 kcal
Białko – 2.71 g
Tłuszcz – 0.40 g
Węglowodany – 3.11 g
Błonnik – 1.1 g
Witamina C – 34.1 mg
Tiamina – 0.042 mg
Ryboflawina – 0.036 mg
Niacyna – 0.705 mg
Witamina B6 – 0.142 mg
Kwas foliowy – 20 µg
Witamina A – 490 IU
Wapń – 21 mg
Żelazo – 0.79 mg
Magnez – 33 mg
Fosfor – 93 mg
Potas – 459 mg
Sód – 3 mg
Cynk – 0.83 mg
Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
W cukinii nie odkładają się metale ciężkie. Jest więc warzywem zdrowym, które powinno gościć w diecie całej rodziny. Można z niej przygotowywać posiłki dla niemowląt. I to już na samym początku rozszerzania diety!
Cukinia wykazuje właściwości alkalizujące, przeciwdziała gromadzeniu się wody w organizmie, wzmacnia krzepliwość krwi i wspomaga pracę mózgu. Dzięki składnikom w niej zawartym redukuje stres. Mimo tak wielu prozdrowotnych właściwości, nie wszyscy mogą po nią sięgać. Nie jest wskazana w diecie osób z wrzodami żołądka lub chorobami nerek. Nie jest też polecana podczas biegunek.
Cukinia na diecie
Cukinia często pojawia się w przepisach na dania lekkostrawne polecane na diecie odchudzającej. Nic w tym dziwnego, bo jej 100 g ma tylko 21 kcal. Ma też niski indeks glikemiczny, więc mogą po nią sięgać cukrzycy. Można ją jeść w ciąży i w czasie karmienia piersią. Co jednak ważne, trzeba ją odpowiednio przygotować. Smażona cukinia odpada. Nie ma nic wspólnego ze zdrowym posiłkiem. Jeśli jednak nie ma żadnych przeciwwskazań i możesz sobie pozwolić na małe odstępstwo od diety, pokrój cukinię w plastry, zanurz na moment w jajku, obtocz w bułce tartej i … usmaż na oleju na złoty kolor. Brzmi prosto, ale smakuje niebiańsko. Tak przygotowana cukinia w panierce to dobra propozycja na letni obiad.
Cukinia na zimę
Nie znam drugiego tak uniwersalnego warzywa jak cukinia. Ma neutralny smak, dzięki czemu wykorzystuje się ją do wszelkiego rodzaju dań. Świetnie smakuje jako dodatek do lecza, można też zetrzeć ją na tarce i dodać do kotletów mielonych. Absolutnym hitem jest cukinia faszerowana. W zrobionych z niej łódeczkach podaje się farsz z mięsa mielonego, pomidorów i papryki, a całość zapieka z odrobiną sera. Dobrze smakuje też w wersji bezmięsnej, wówczas cukinia faszerowana wege może zostać uzupełniona, np. o pieczarki.
Hitem ostatnich miesięcy jest cukinia z grilla. Jest gotowa w niecałe 10 min i rewelacyjnie smakuje jako dodatek do mięs. Można też uczynić ją składnikiem szaszłyków.
A jeśli chcemy oczarować gości i przygotować dla nich ciekawe, ale zarazem proste danie, zaserwujmy im nadziewane serem kwiaty cukinii. Możesz mieć jednak problem z ich kupieniem, bo rzadko dostępne są w sklepach czy na bazarze. Jeśli jednak masz w sąsiedztwie ogrodnika, który uprawia cukinię, zapytaj go o jej kwiaty. Na pewno chętnie się podzieli, a Ty oczarujesz gości daniem za kilka złotych.
Chyba nie trzeba nikogo przekonywać, że kiszonki są zdrowe i smaczne. Na zimę kisimy najczęściej ogórki, kapustę oraz buraki. Przerwij jednak tę monotonię i zachwyć domowników kiszoną cukinią. Smakuje rewelacyjne. Jest dobrym dodatkiem do obiadu lub kanapek.
Kiszona cukinia – banalny przepis na niebanalne danie
Cukinię kisimy tak jak ogórki. Myjemy ją i kroimy w paski o długości ok. 7 cm. W słoikach układamy koper, ząbek czosnku, kawałek chrzanu, dodajemy też przyprawy: gorczycę, ziele angielskie, kilka ziaren pieprzu oraz liść chrzanu, czarnej porzeczki lub dębu. Całość zalewamy wodą z solą (1 łyżka soli na 1 l wody). Po kilku dniach można delektować się pyszną kiszoną cukinią.
Cukinia jest tania i łatwo dostępna. Łatwo też się ją uprawia, stąd wiele osób decyduje się posadzić ją w swoim ogrodzie. Zainteresuj się nią! To wyjątkowo wdzięczne warzywo, z pomocą którego wyczarujesz całe mnóstwo pożywnych i zdrowych dań.
