Badasz swoje znamiona? Zrób to przy okazji tego święta!
Kiedy ostatni raz wykonano u Ciebie dermatoskopię? Wiele osób, pomimo posiadania znamion barwnikowych na swoim ciele, jeszcze nigdy ich nie sprawdzało! Obchodzony w maju Dzień Walki z Czerniakiem jest idealną okazją do tego, by dowiedzieć się więcej na temat profilaktyki raka skóry.
Skąd się bierze czerniak?
Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, który rozwija się z komórek barwnikowych. Jego pojawieniu się sprzyjają oparzenia słoneczne i nadmierna ekspozycja na światło słoneczne, a także regularne korzystanie z solarium. Wyższe ryzyko rozwoju tego nowotworu mają osoby z obciążeniem rodzinnym oraz te o jasnej karnacji, niebieskich oczach, blond lub rudych włosach i dużą liczbą znamion barwnikowych na ciele.
Sygnały alarmowe: na to zwróć uwagę!
Przy pomocy kryteriów ABCDE można wyróżnić charakterystyczne cechy czerniaków:
A – asymetria,
B – brzeg, który jest poszarpany, nierówny, zgrubiały,
C – czerwony lub czarny kolor, bardzo często niejednolity,
D – duże zmiany, mające rozmiar powyżej 6 milimetrów,
E – ewoluują, są postępującymi zmianami.
Bardzo ważne jest regularne obserwowanie znamion, które znajdują się na ciele. Tylko dzięki powtarzalnemu sprawdzaniu pieprzyków, możliwe jest zaobserwowanie ich ewolucji. Wszelakie zmiany w wyglądzie znamion warto skonsultować z dermatologiem, który wykona dermatoskopię.
Na czym polega dermatoskopia?
Dermatoskopia to całkowicie nieinwazyjne badanie, podczas którego możliwe jest dokładne sprawdzenie znamion barwnikowych. W powiększeniu dokładnie widać ich kształt oraz strukturę. Dzięki nowoczesnym videodermatoskopom możliwe jest obserwowanie zmian na ekranie komputera, a także wykonanie ich zdjęć. Taka dokumentacja umożliwia porównywanie wyglądu znamion na przestrzeni lat i ułatwia wykryć podejrzanie wyglądające transformacje.
Pacjent nie musi w żaden specjalny sposób przygotowywać się do tego badania. Powinien jednak unikać nakładania na skórę różnego typu balsamów czy kremów. Dla własnego komfortu dobrze jest również założyć odzież, która nie będzie utrudniać dostępu do znamion poddawanych obserwacji.
Dlaczego warto badać znamiona?
Dane jasno wskazują: im szybciej czerniak zostaje wykryty, tym większa jest szansa na jego pomyślne usunięcie. W przypadku wykrycia nowotworu w stadium 0, gdy nie dochodzi do zaatakowania głębszych tkanek i zmiana ogranicza się wyłącznie do naskórka, jego wycięcie daje prawie że 100% pewność wyleczenia. Im później wykryta zmiana, tym trudniejsze jest jej leczenie.
Gdzie zbadasz znamiona?
Na badanie dermatoskopem należy umówić się do dermatologa. Zanim jednak skorzystasz z wizyty prywatnej, poszukaj bezpłatnych badań w swojej okolicy. W całej Polsce realizowane są rozmaite programy profilaktyczne, w ramach których możesz zgłosić się na dermatoskopię.
Wykryto u mnie podejrzane znamię, co dalej?
Jeśli podczas badania dermatoskopowego wykryto u Ciebie podejrzane znamię, które kwalifikuje się do wycięcia, lekarz zaleci wizytę u chirurga-onkologa. Skierowanie do takiego specjalisty może wystawić lekarz rodzinny, na podstawie wyników badania dermatoskopowego. Konsultacja, jak i samo wycięcie znamienia, jest wówczas realizowane w ramach świadczeń NFZ. Problem może stanowić czas oczekiwania na wizytę, dlatego warto dopytywać o terminy w różnych placówkach.
Jest to również ten specyficzny przypadek, kiedy taką konsultację oraz wycięcie pieprzyka można zorganizować w ramach wizyty prywatnej. Wiąże się to z dodatkowymi kosztami, ale pozwala na szybszą interwencję.
Znamię, które zostanie wycięte, przesyłane jest do badań histopatologicznych. Pozwalają one określić stopień zmiany lub zweryfikować, czy rzeczywiście był to czerniak. Niektóre naczyniaki – zmiany łagodne – wyglądają łudząco podobnie do czerniaków i często bez badania histopatologicznego nie jest możliwe ich rozróżnienie.
Profilaktyka przede wszystkim
Warto nie tylko badać regularnie znamiona, ale przede wszystkim podejmować działania profilaktyczne, które obniżają ryzyko rozwoju raka skóry.
Do tych działań zalicza się przede wszystkim używanie kremów z filtrem, unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne (zwłaszcza oparzeń słonecznych) oraz korzystania z solarium.