Nadwaga i otyłość dorosłych i dzieci.
Otyłość to nasz globalny problem. Coraz więcej osób boryka się z nadwagą. Nadmiar kilogramów dotyczy też dzieci, i to już w wieku przedszkolnym! To prosta droga ku… zdrowotnej katastrofie.
Nadmiar kilogramów może nam przeszkadzać ze względów estetycznych, jednak to nie stanowi największego problemu. Nadwaga i otyłość sieją spustoszenie w całym organizmie i odciskają piętno na naszym zdrowiu i samopoczuciu.
Liczby mówią same za siebie. W ciągu ostatnich 40 lat populacja osób z otyłością zwiększyła się trzykrotnie (dane Światowej Organizacji Zdrowia). Na świecie każdego roku z powodu chorób powiązanych z otyłością umiera blisko 3 mln pacjentów. W Polsce też nie wygląda to najlepiej. Szacuje się, że już co drugi mieszkaniec kraju nad Wisłą ma nadwagę lub jest otyły.
Kiedy nadmiar szkodzi
Ciastko na dobry humor, czekolada do popołudniowej kawy, drożdżówka do pracy. Lista grzechów jest jeszcze dłuższa. Niekiedy świadomie unikamy białego cukru znanego nam w tradycyjnej formie, ale wpadamy w marketingowe pułapki. Brak cukru na etykiecie nie oznacza, że w produkcie go nie ma. Niekiedy kryje się pod innymi nazwami, np. syropu glukozowo-fruktozowego. Stąd tak ważne jest poprawne czytanie etykiet.
Ale czy to oznacza, że słodycze należy zupełnie wyeliminować z diety? To zależy. Jeśli zmagamy się z otyłością i chcemy pozbyć się nadmiaru kilogramów, najlepiej jest zupełnie unikać słodkości, zwłaszcza mocno przetworzonych. Z czasem jednak, kiedy zmienimy swoje nawyki żywieniowe, zjedzenie od czasu do czasu ciastka lub drożdżówki (zwłaszcza domowej!), nie powinno nam zaszkodzić.
Otyłość – konsekwencje
Dawniej pulchne dziecko było synonimem zdrowia. Nikt też specjalnie nie łączył nadwagi dorosłych ze schorzeniami, które w znacznym stopniu osłabiają organizm. Nadprogramowe kilogramy stanowiły raczej problem estetyczny, a nie zdrowotny. Dziś jednak specjaliści są pewni: otyłość nas zabija. Proces pogarszania swojego zdrowia i samopoczucia zaczynamy już we wczesnym dzieciństwie, karmiąc nasze pociechy słodkimi płatkami śniadaniowymi, oferując codziennie słodkie przekąski oraz podając do picia słodkie napoje. Sami przecież też tak się odżywiamy, więc dlaczego mamy odmawiać słodkiego smaku dzieciom? To błędne koło, które natychmiast trzeba przerwać. Konieczne jest dokonanie stopniowych zmian w zakresie żywienia, do których muszą się dostosować wszyscy domownicy. Każdemu wyjdzie do na zdrowie!
U otyłych dzieci i młodzieży stwierdza się częstsze występowanie poważnych chorób niż u ich zdrowych rówieśników. Nadmierna masa ciała zwiększa ryzyko chorób i zaburzeń, takich jak: zbyt szybkie tempo wzrastania, i dojrzewania, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca typu 2, stłuszczenie wątroby kamica żółciowa, choroby układu krążenia, nadciśnienie, powikłania ortopedyczne, wiele nowotworów, osteoporoza, choroby układu pokarmowego, depresja czy nawet zaburzenia lękowe
– wyliczają Anna Pikarczyk i Katarzyna Olejniczak w książce „Kiedy dziecko waży za dużo. Dietoterapia otyłości”. Dalej czytamy:
Eksperci obliczyli, że osoba, która wkracza w dorosły wiek z otyłością, ma 18-krotnie wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę niże jego/jej rówieśnik o prawidłowej masie ciała.
Nakarmiony, ale niedożywiony
Wielu dietetyków mówi otwarcie: jesteśmy narodem nakarmionym, ale niedożywionym. W naszych jadłospisach brakuje produktów o wysokiej wartości odżywczej. Dotyczy to zwłaszcza najmłodszych, co w ich przypadku ma bardzo poważne konsekwencje. Dzieci, by zdrowo rosnąć i się rozwijać, potrzebują witamin i składników odżywczych. I choć można je suplementować, w postaci syntetycznej są zdecydowanie mniej przyswajalne.
Najlepszym źródłem składników odżywczych są świeże warzywa i owoce. A tych w diecie dzieci brakuje. Maluchy nie są nauczone jeść sałatek i surówek, unikają warzywnych koktajli, w większości niechętnie sięgają po kiszonki. Ich dieta jest ponadto uboga w błonnik pokarmowy. Młodzież unika śniadań lub spożywa je w pośpiechu, napełniając żołądek słodką bułką. W szkole nadal mimo zapowiadanych zmian dzieci mają dostęp do słodkich i słonych przekąsek oraz napojów z dużą zawartością cukru.
Produkty zabronione w diecie dziecka
- słodycze (ograniczcie się do maks. 2 dni w tygodniu, kiedy możecie bezkarnie sięgnąć po coś słodkiego, ale uwaga: zasada ta musi dotyczyć wszystkich domowników!)
- napoje gazowane
- napoje izotoniczne
- żywność typu fast food
- słone przekąski
- żywność wysoko przetworzona
Produkty, które powinny codziennie pojawiać się w diecie dziecka
- warzywa i owoce (w proporcji: ¾ warzyw i ¼ owoców)
- pełnoziarniste kasze i makarony
- produkty mleczne (mleko, jogurty naturalne, kefiry)
- nasiona roślin strączkowych
- chude mięso
- ryby (sprawdź nasz artykuł o kuchni śródziemnomorskiej i jej zaletach)
Ruch kontra otyłość!
Dużym problemem, który również przyczynia się do wzrostu osób z nadwagą, jest brak aktywności fizycznej. Ruszamy się za mało! I choć mamy do dyspozycji baseny, siłownie, parki rozrywki czy wytyczone trasy rowerowe, mało kto z nich korzysta. Z wygody wolimy usiąść za kierownicą niż pójść gdzieś pieszo. Odpoczywamy przed ekranem telewizora, zamiast iść na spacer. Nasze pociechy też są coraz bardziej bierne. Rzadziej niż ich rówieśnicy kilkanaście lat temu jeżdżą na rowerze czy grają w piłkę. To znak naszych czasów, choć trzeba przyznać, że coś w tej materii zaczyna się zmieniać. Na to potrzeba jednak czasu i systematyczności.
Dziecko z natury chce się ruszać, bawić, przez zabawę odkrywa świat i się uczy. Niestety, w dzisiejszych czasach, zdominowanych przez komputer i wirtualny świat, nagradzana jest grzeczność, przez którą rozumie się, że dziecko zajmuje się samo sobą i nie robi hałasu. Wszystkie te czynniki nie sprzyjają prawidłowemu rozwojowi motorycznemu i utrzymaniu prawidłowej masy ciała
– wskazują Anna Pikarczyk i Katarzyna Olejniczak.
Jakie korzyści płyną z aktywności fizycznej?
- redukcja masy tkanki tłuszczowej
- zwiększona wydolność
- obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
- lepsze dojrzewanie układu nerwowego
- obniżenie napięcia emocjonalnego
- lepsza koncentracja
- poprawa mineralizacji kości
- lepsze radzenie sobie ze stresem
- sprawny układ odpornościowy
Odpowiednia dieta oraz regularna aktywność fizyczna to recepta na długie i zdrowe życie. Na początku trzeba włożyć w to sporo wysiłku, zwłaszcza jeśli za nami lata zaniedbań. Nigdy jednak nie jest za późno, by zacząć o siebie dbać.
